Урок 9 (Naŭa leciono)
НОВИ ДУМИ (NOVAJ VORTOJ)
| almenaŭ | поне |
| atenti | внимавам |
| ĉirkaŭ | около |
| diversa | различен |
| do | значи, следователно |
| domo | къща |
| ekster | извън |
| feliĉa | щастлив |
| ideo | идея |
| klara | ясен |
| kredi | вярвам |
| kvazaŭ | като че ли |
| libera | свободен |
| maniero | маниер, начин |
| mondo | свят |
| onklo | чичо |
| plano | план |
| rakonti | разказвам |
| rajti | имам право, разрешено ми е |
| sama | същият |
| sekreto | тайна |
| ŝajni | изглежда, струва ми се |
| urbo | град |
| vagono | вагон |
| vojo | път (улица) |
| vojaĝi | пътувам, пътешествам |
GRAMATIKO
Условно наклонение: Se la vetero estus pli bona, mi volonte venus = Ако времето беше по-хубаво, с удоволствие бих дошъл.
kvazaŭ = като че ли, все едно че: La patro frapis al la pordo, kvazaŭ li estus fremdulo (=La patro frapis al la pordo kvazaŭ fremdulo) = Бащата почука на вратата, като че ли е чужд човек.
-ad- = наставка за изразяване на продължителност: parolado=дълго говорене; restado=пребиваване, престой; ploradi=плача дълго.
-ar- = наставка, която изразява сборни понятия: arbo/arbaro (дърво/гора); homo/homaro (човек/човечество); vagono/vagonaro (вагон/влак); junulo/junularo (младеж/младеж като сборно понятие); aro (тълпа; голямо количество)
-um- = наставка без определено значение, служи за изразяване на сродни понятия: plena (пълен) - plenumi (изпълнявам); proksima (близък) - proksimume (приблизително).
PLANOJ PRI VETURADO
Petro kaj Maria volis vojaĝi al alia lando en libertempo. Ili decidis iri al Italio, bela lando kun malnovaj urboj kaj aliaj belaĵoj. Ili estis feliĉaj:
- Kie estas mia vestaĵo? - ŝi demandis.
- Ni ne forgesu kunporti la libron por lerni Esperanton. Ni povus komenci jam en la vagonaro.
- En la vagonaro ni nenion faros, kara Petro. Ni veturos per aŭto. Mi havas sekreton: mia riĉa onklo Bonifacio plenumis mian deziron kaj donis al ni sian aŭton por uzo. Ĝi jam staras antaŭ la domo.
- Sed mi devas diri...
- Nenion diru, karulo, ni eksidu en la aŭton kaj veturu al Italio.
Petro kaj Maria sidis en la aŭto. Ankaŭ la vestaĵoj estis en la aŭto. Sed ili ankoraŭ sidadis kaj atendis.
- Do, karulo - ŝi diris - kial ni ne ekveturas?
- Karulino, ankaŭ mi havas sekreton. Mi veturigus la aŭton, sed mi ne scias. Mi neniam lernis tion.
EKZERCOJ
A. TRADUKU KAJ RESPONDU! (ПРЕВЕДЕТЕ И ОТГОВОРЕТЕ)
- Какво би могло най-много да зарадва родителите ти?
- Ако ти поне би дошъл след ученето с мене в центъра на града!
- Накъде би желал да пътуваш, ако би имал достатъчно пари?
- Планираш ли да пътуваш с колата в Париж, или ти се струва, че е по-добре да пътуваш с влака?
- Защо еднакви (същите) идеи се обясняват различно от различните хора?
B. KOMPLETIGU LA FRAZOJN! (ДОПЪЛНЕТЕ ИЗРЕЧЕНИЯТА)
- Se mi havus tiom da mono kiom da ideoj, mi vojaĝ__us ĉirkaŭ la mondo.
- En ĉiu vort__o mankas kelkaj vortoj.
- Homo kiu longe rakont__as ĉe la manĝotablo, restos malsata.
- Li devis atenti kaj ne rajtis longe resti ekstere en pluvo. Tial li malvarm____is.
- Li havas sian klaran ideon, sed li kredos ĉion kion vi diros, ______ vi estus lia edzino.
C. TRADUKU! (ПРЕВЕДЕТЕ)
nekredebla; organizado; informado; libervole; parolado; survoje; homaro; kredeble; kunvojaĝi; manĝaĵo; novaĵo; restado; vagonaro; ĉirkaŭaĵo; parolrajto; domaĉo; tiukaze