Урок 7 (Sepa leciono)
НОВИ ДУМИ (NOVAJ VORTOJ)
akvo | вода |
atendi | чакам |
baldaŭ | скоро |
diablo | дявол |
dimanĉo | неделя |
dormi | спя |
eĉ | дори, даже |
fermita | затворен |
for | далече |
frue | рано |
ĝis | до |
knabo | момче |
krii | викам, крещя |
lasi | оставям |
laŭ | по, според |
nek... nek | нито... нито |
mem | сам (самостоятелно) |
memori | помня |
nokto | нощ |
poŝto | поща |
ridi | смея се |
saĝa | умен, мъдър |
salti | скачам |
subite | внезапно |
suno | слънце |
НЯКОИ ПОЗДРАВИ И ИЗРАЗИ ЗА УЧТИВОСТ В ЕСПЕРАНТО:
Bonan tagon! | Добър ден! |
Bonan matenon! | Добро утро! |
Bonan nokton! | Лека нощ! |
Bonan vesperon! | Добър вечер! |
Saluton! | Здравей(те)! |
Ĝis (la) revido! | Довиждане! |
Dankon! | Благодаря! |
Nedankinde | Няма защо (в отговор на Dankon!) |
Mi petas | Моля |
Pardonu! | Извинявай (извинете)! |
Bonvolu! | 1. Заповядай(те)!; 2. Ако обичаш(-те)...; Бъди (-ете) така добър да... |
Bonan apetiton! | Добър апетит! |
GRAMATIKO
Отрицание: в Есперанто в едно изречение може да има само едно отрицание: Ŝi diris nenion (буквално: Тя каза нищо),а не: Ŝi ne diris nenion.
mem = сам, самостоятелно: Mi mem faris tion.
sola = сам, т.е. няма други: mi estas sola en la ĉambro.
estas ...e = В изречения без подлог е типична появата на наречия: estas frue=рано е; estas facile=лесно е ; estas bone=добре е; estas necese=необходимо е.
ek = представка, обозначаваща началото на дадено действие: eksilenti=замълчавам; eksidi=сядам; ekiri=тръгвам, потеглям.
aĵ = наставка за образуване на конкретни съществителни: trinkaĵo=напитка; sendaĵo=пратка.
ĈIAM MALFRUE
Marko dormis matene tre longe.
Kiam li vidis la sunon, subite li eksaltis. Ĉiam li malfruas kiam li devas iri al la lernejo. Li scias ke la instruistino malŝatas tion.
Sed hodiaŭ li ne volas malfrui. Li rapide metis la vestaĵon. Rapidege li trinkis la kafon. Poste kun la libroj en la mano li kuris kaj saltis laŭ la strato. La homoj rigardis lin kaj diris: "Kia malsaĝa knabo!"
Baldaŭ li estis antaŭ la lernejo. Li volis eniri en la lernejon, sed li ne povis. Ĝi estis fermita. Li vidis nek instruiston nek gelernantojn.
Li eksidis antaŭ la lernejo kaj pensis: kio okazis?
- Diable, nun mi memoras! Hodiaŭ estas dimanĉo!
EKZERCOJ
A. TRADUKU KAJ RESPONDU! (ПРЕВЕДЕТЕ И ОТГОВОРЕТЕ)
- Скоро ли на твоята улица ще открият новата поща, която ти чакаш вече две години?
- Искаш ли да ти покажа моята най-любима снимка?
- Къде купи тази дреха?
- Къде ще отидеш в неделя, ако е слънчев ден?
- Твоят брат тъжен ли е или сърдит, че цял ден нито се засмя, нито пя с нас?
B. KOMPLETIGU LA FRAZOJN! (ДОПЪЛНЕТЕ ИЗРЕЧЕНИЯТА)
- Li trinkis rapidege sian matenan trink____ por frue ven_ al la lernejo.
- Mi ankoraŭ ne aŭdis nova___.
- En tiu momento Marko __kriis.
- Knabo kiu ne amas aliajn geknabojn havas ___amikojn kaj ___amikinojn.
C. TRADUKU! (ПРЕВЕДЕТЕ)
ridegi; tranokto; foriri; forlasi; ekde; formanĝi; forpreni; knabineto; laŭdire; laŭeble; saĝulo; ekscii; poŝtkarto; diableto; senutila; elkuri; ekami; ĝisnuna